-
Türkiyenin en büyük Excel konu anlatım sitesi
-
Dişiniz mi ağrıyor? Tıklayın...
-
Video eğitimlerden hoşlanan biriyseniz
Udemy'deki VBA eğitimime katılın.
-
Pişmanlık, yaş ve bilgelik gerektirir. - Raymond Reddington
"Evren, düşündüğünüzden değil düşünebildiğinizden bile daha karmaşık bir yer" diyordu Brian Green, Zarif Evren adlı kitabında.
Aynı cümleyi Excel için de kurabiliriz. Hakikaten işin içine girdikçe önce kendinizin, sonra da başkalarının "Vay be, Excelde böyle birşey de mi yapılıyormuş!" dediğini, ve artık bir süre sonra hayret etmeyi bırakacağınızı söyleyebilirim :)
Başka bir kitapta da, "Bir işi yapmanın üç yolu varmış" diyordu bir yazar
O işi yanlış yapmak
O işi doğru yapmak
O işi zerafet içinde doğru yapmak. (ve ben buna "hız"ı da ekledim)
İşte benim de bu siteyi yaparken amacım, Excel'de her ne yapıyorsanız bunu zerafet içinde yapmanıza yardımcı olmak, hatta zerafetle kalmayıp zamandan tasarruf etmenizi sağlamak. Tabiki burda zerafetten kastım sadece görsellik, janjanlı grafikler v.s değil. Büyük verilerle çalışırken karman çorman bir şekilde çalışmaktan, tek seferde sonuca gidebilecekken birsürü ara liste oluşturmaktan v.s kurtarmayı da kapsıyorum. Gerçekten bir süre sonra göreceksiniz ki, doğru araçları kullandığınızda
%99lar seviyesinde süreçlerinizi kısaltabilecek, üstelik tekrarlanan işlerinizi yazacağınız makrolarla hatasız yapabileceksiniz.
Kimin için
Şunu baştan belirtmek isterim ki, bu site özellikle raporlama/analiz/MIS/Bütçe/CRM
vb. ağırlıklı çalışan kişiler başta olmak üzere Excel'i daha etkin kullanmak isteyen,
öğrenmeye açık ve hepsinden önemlisi bunun için
vakit ayırmaya değeceğini düşünen herkese hitaben hazırlanmıştır.
Bu bağlamda, İstatistik/Mühendislik formülleri gibi raporlama
ve analiz işlerinde çok yoğun kullanılmayan formüller bu sitenin kapsamı dahilinde değildir. Bununla
birlikte korelasyon formülleri, histogram aracı, Excel 2013le gelip 2016yla geliştirilen Forecast Aracı
ve formülleri gibi konular kapsam içinde olacaktır, binom dağılımı, trigonometrik formüller gibi alakasız
formüllere girilmeyecektir. Yine grafikler bölümünde de tüm grafik türlerine tek tek değinmeyeceğim,
sadece ürettiğiniz veriyi en anlaşılır ve biraz da şık şekilde nasıl grafiğe aktarırsınız bunlara değineceğim.
Kendim bir bankacı olduğum için vereceğim örneklerin de çoğu bankacılık dünyasına ait olacaktır, yer yer daha
genel örnekler vermeye de çalışacağım.
Burda geçen her konu o anda size cazip gelmeyebilir, işinize
yaramayabilir. Benim tavsiyem şudur: Önceliğiniz tabiki ihtiyacınız olan
konular olsun ama her konuyu mümkün olduğunca okumaya çalışın. Eğer ki "ben
sadece benden isteneni yaparım" demiyor ve kendinize "Benden
istenenler dışında üstlerim için yeni analitik raporları nasıl üretirim"
sorusunu soruyorsanız elinizde mevcut olandan daha farklı araçların olması
gerekir. Sizi farklı kılacak olan da bu tür çalışmalarınız olacaktır. Bunun
için hiçbirşeyi gereksiz görmeden, "bir gün lazım olur" düşüncesiyle
öğrenmeye çalışın.
Java, .Net, Mobil, Big Data, Yapay Zeka aldı başını gidiyor, sen
hala mı Excel öğreniyorsun?
20 yıldır benzer şeyler duyarım,
siz de duyacaksınız. Bunun nedeni basit: Birçok kişi Excel ile, özellikle de
işin içine VBA girince neler yapılacağını bilmediği için böyle söylemlerde bulunabiliyorlar.
Şimdi şunu netleştirelim. Excel ile yapılacaklar bellidir,
diğerleriyle yapılacak belli. Nasıl ki komşu şehre uçakla gitmiyor
daha basit araç olan arabaları kullanıyorsak, küçük ve orta düzey
çalışmalar için de Excel bize yeter. Başlıktaki program ve kavramlara
gelince bunların kulvarı ile Excelinki zaten farklı. Excelin rakibi bunlar değil; onun yerine Business Objects olabilir, QlikVew/QlikSense
olabilir, Power BI v.s olabilir. Ki bunlarla yapılamayıp Excelle
yapılabilecek birçok şey de var.
Açıkçası ana kaynağınız ne olursa olsun eninde sonunda Excel'e alıp
sadeleştirme ve/veya grafiğe dökme işini yapacaksınız. Excel, herşeyden öte inanılmaz esnek bir
araç. VBA/Makro yazılabilir
olması da onun esnekliğini hayalgücümüzün sınırlarına kadar çıkarıyor.
Özetle, Excel ölmedi, hiç de ölmeyecek. Ölü dil olan VBA bile hala
dünyada oldukça popüler. Dünyanın en büyük forumu olan
stackoverflow'da bugün itibarıyle en çok soru sorulan konu
başlığı 1,5 mio ile Javascript ve 1,3 mio ile
Java iken Excel+VBA ile ilgili sorulan soru
miktarı 300bin civarında olup, en çok sorulan konunun 5'te 1'ine denk
gelmekte, bence bu oldukça yüksek bir oran. Az önce saydığım Excel'in
rakibi olan programlarla ilgili sorulan toplam soru sayısı ise 5000 bile
değil. Gerisini siz düşünün.
Ne lazım?
Bir diğer önemli husus, bu siteyi hazırlamaya başladığım şu günlerde İşyerinde Office 2013, evde Office 2016 versiyonlarını kullanıyorum.
Ben mümkün olduğunca size güncel bilgileri aktarmaya çalışacağım, ilerleyen
yıllarda çıkacak yeni versiyonlarda kaydadeğer yeni özellikler olursa bunları da konular arasına ekleyeceğim.
Sizlere de mümkünse Excelin son versiyonunu yüklemenizi tavsiye ederim. Zira, adamlar emek verip yeni özellikler ekliyorlarsa bizlere de bunları kullanmak düşer.
Versiyon bilgilerine
buradan ulaşabilirsiniz.
Yine başka önemli bir nokta da mümkünse Excelin İngilizce versiyonunu kullanmanızdır. İngilizceniz iyi değilse bile İngilizce versiyonunu kullanın derim. İnternet üzerinde birşey araştırdığınızda cevap bulacağınız kaynakların çoğu İngilizce olacaktır. Ben bu sitede Türkçe kaynak açığını elimden geldiğince kapatmaya çalışsam da internetteki devasa bilgi yığını arasında okyanusta damla olmaktan öteye gidemem. Bu yüzden bu sitede göreceğiniz formüller olsun, ekran görüntüleri olsun hep İngilizce olacaktır. Yer yer de farketmeden bazen de daha iyi Türkçe bir karşılığı olmadığı için terimlerin İngilizcelerini kullanabilirim(bazen parantezde Türkçe karşılığı ile birlikte). İtiraf ediyorum, maalesef o çok sinir bozucu plaza Türkçesi az da olsa beni ele geçirmiş olabilir.
Bir yandan da düşünüyorum da böyle teknik konuların terimlerinin yabancı dilde olması kulağa daha az saçma geliyor. Tıpkı tıpta Latince kullanımı gibi. Yani bilmiyorum, bana VLOOKUP yerine DÜŞEYARA veya COUNTIF yerine EĞERSAY yazmak biraz garip geliyor. Eminim İngiliz ve Amerikalılar da Excel formüllerini bir garip karşılıyordur. Bu benim fikrim tabi.Ha, bu arada BOŞLUKSAY, BUGÜN gibi mantıklı isimlendirilmiş formüller de yok değil ama ben yine de İngilizcelerini tercih ediyorum.
Son sözler
Son olarak şunu da belirtmeden geçemeyeceğim. Her ne kadar sitenin adı
ExcelinEfendisi olsa da bu kadar mağrur olmadığımı, aslında hala öğrenim sürecinde olduğumu söyleyebilirim. Bu isim, bir zamanlar arkadaşların yaptığı bir espriden ibaretti, daha sonra departman içinde kullandığım bir add-in'in süresi dolduğunda çıkan mesaj kutusunda bu ifadeyi kullandığım için, bu alışkanlığı devam ettirmek istedim.
Bu bağlamda, "Excelinefendisi" ifadesinden, sanki bu siteden Excelle ilgili herşey öğrenilecekmiş gibi bir algı çıksa da, maalesef bu mümkün değildir. Burada naçizane önemli olduğunu düşündüğüm bilgiler aktarmaya çalışacağım, ancak zaman içinde siz de göreceksiniz ki, Excel hakikaten derya deniz. Sadece belli konularda özelleşmiş, o konuları en derin detayına kadar anlatan siteler, tartışan forumlar(
Stackoverflow(Olmasa olmazdık),
John Walkenbach(Kod adı:İlah),
MSDN,
Ozgrid,
Mr.Excel,
Cpearson,
Ron de Bruin v.s) bulunmakta, burda edineceğiniz ileri seviye Excel bilgisiyle o sayfalarda(çoğu İngilizce) çok daha rahat hareket edecek, bahsedilenleri çok daha rahat anlıyor olacaksınız.
Sürç-i lisan, kod hataları ve daha iyi kod yazımı
Site genelindeki tüm yazım hatalarına karşı tarama yapıyorum, kod
hatalarını engellemek için her revizyonda kodu tekrar çalışıtırıyorum ancak
gözden kaçan kısımlar olabiliyor, bunlar için affınızı rica ederim.
Size sunduğum kodlarla ilgili olarak şunları da söylemek isterim.
Kodların bir kısmını eskiden ve dolayıysla daha az bilgiyle yazmış
olabiliyorum. Bunların bazısı için "çok daha pratik ve kolay yolu varken
neden böyle yazmış" diye düşünebilirsiniz. Onun dışında şuanki mevcut
bilgimle bile en iyi kodu yazamayabilirim. Başka bir yerde daha iyisini
görürseniz veya sizin aklınıza daha iyisi gelirse tabiki onu kullanın. Hatta
bu siteye de yorum olarak bırakın ki herkes faydalansın.
Bilimsel yolu ilk uygulayan kişi
olarak bilinen İbn-i Heysem'in öğrencilerine dermiş ki:
Her alimin dediğini mutlak doğru kabul etmeyin, herşeyden şüphe edin,
kendi yazdıklarınızdan bile şüphe edin.
Siz de benim kodlarıma bu gözle bakın lütfen. Daha iyisi yazılabilir mi
diye. O zaman gerçek excelin efendisi siz olursunuz...
Başarıya giden yol
Bu bağlamda diyebilirim ki, Excel'de öğreneceğiniz, öğrenmeniz gereken o
kadar çok şey var ki, kısa sürede birşeyleri öğretmeyi taahhüt eden
programlardan, sitelerden, eğitim kurumlarından uzak durun derim. "Alt
tarafı Excel ya, çok da anlam yükleme" diye düşünüyor olabilirsiniz, ben de
bi ara öyle düşünürdüm. Exceli adam akıllı öğrenmeye karar verdiğim yıl 1997
idi ve kitapçıdan 1000 sayfalık Excel 97 kitabı almıştım. Bunu bitirirsem
herşeyini bilecektim! Sonra bi de yine 1000 sayfaya yakın bi makro kitabı
aldım. Evet herşeyi biliyordum(!). Hatta az önce belirttiğim gibi
arkadaşların Excelinefendisi yakıştırmasını da kendime layık görüyor,
alçakgönüllülük etmiyordum :) Ama şuan geriye bakınca kıs kıs gülüyorum
kendime. Daha bugün bile yeni birşey öğrenebiliyorsam efendiliğin hala
uzağındayım diyebilirim, ve şuan ne biliyorsanız bilin sizin de hala
öğreneceğiniz çok şey vardır.
Hayyam'ın dediği gibi,
Dedim: artık bilgiden yana eksiğim
yok;
Şu dünyanın sırrına ermişim az çok.
Derken aklım geldi başıma,
bir de baktım:
Ömrüm gelip geçmis, hiçbir şey bildiğim yok.
Uzun lafın kısası başarıya giden yol, diğer tüm alanlarda olduğu gibi
aşağıdaki gibi gösterilebilir. Özetle çok okumanız ve çok pratik yapmanız
lazım. Malesef başarıya giden kestirme bir yol bulunmamaktadır.