Excel VBA'de kullanılmak üzere çok fazla nümerik fonksiyon bulunmamaktadır.
Bununla birlikte Excel'in kendisiyle gelen nümerik fonksiyonların
birçoğunu WorksheetFunction fonksiyonu aracılığı ile kullanabiliriz. Bununla
ilgili detaylı bilgiye ilgili
sayfada değineceğiz.
Şimdi VBA içindeki birkaç faydalı numerik fonksiyona bakalım.
Dönüştürme fonksiyonları
Ön bilgi:Türkiyede biz "," işaretini ondalık ayraç olarak kullanırken
ABD ve dolayısıyla bir ABD firmasnın ürünü olan Excel ve VBA "." işaretini ondalık ayraç
olarak kullanır. Binlik ayraç olarak ise tersi. Gerçi regional settings(bölgesel
ayarlar)
ayarlaması yapıldığında Excelin kendisi de(Sadece Excel, VBA değil) ondalık ayraç olarak ","
kullanabilmektedir. Ve nitekim Türkiye'deki bilgilsayarların çoğunda bu ayar
yapılı haldedir. Ancak VBA "." karakterini her zaman ondalık ayraç için
kulanırken, binlik ayraç diye birşey kullanmaz. VBA dünyasında "," karakteri
parametre ayracı olarak kullanılır. Dolayısıyla VBA'deki 2.22 ifadesi Türkçe 2,22
algılanırken 2,22 ifadesi ise 2 ve 22 şeklinde iki ayrı parametre olarak algılanır.
Bu 2,22 ifadesi tırnak içinde değilse birçok durumda tek parametre alan
fonksiyonlarda hataya neden olurken, tırnak içindeyse metinsel bir ifade
olarak algılanır.
Val(String): Parametre olarak aldığı
stringi rakama çevirir. Dönüş tipi Double'dır.
Val fonksiyonu, dönüştüreceği değer içindeki ilk sayısal olmayan kısıma kadar olan kısmı sayıya çevirir.
Ör:123asr45 değerini 123'e çevirir.
Debug.Print Val("00123") '123
Debug.Print Val("123asr45") '123
Debug.Print Val("2,22") '2 döndürür. çünkü virgülü non-numerik algılar ve ilk non-numerik karakterden önceki kısmı döndürür
Debug.Print Val("2.22") '2,22 döndüdür
'Debug.Print Val(2, 22) 'hata verir, sanki iki paramter var gibi alıgılar
Debug.Print Val(2.22) '2 döndürür, noktayı nonnumerik algılar. Burada 2,22 dönmesini beklediyseniz yukarıda yazıanları tekrara okuyun lütfen
Val'in tarihleri nasıl değiştirdiğini de görelim.
Debug.Print Val("21.01.1979") '21,01 döndürür, çünkü ikinci noktayı saysal olmayan karakter olarak algılar
CInt, CDbl v.s(İfade): Bunlar da
dönüştürme görevi görürler. C'den sonraki tipe dönüşüm yaparlar. Ör: CInt,
içindeki değeri Integer'e dönüştürken, CDbl,
Double'a, CLng Long'a. İfade
olarak bir string olabileceği gibi daha küçük boyutlu bir numerik değer de
olabilir.
Şunu merak etmiş olabilirsiniz. CDbl da Val de double türüne dönüştürüyor.
Ne fark var? Neden 2 tane fonksiyon var? Aşağıdaki kodları ve sonuçları ile
yukardaki Val'in sonuçlarını incelerseniz farkı görebilirsiniz.
Debug.Print CDbl("00123") '123
'Debug.Print CDbl("123asr45") 'hata alır. numerik olmasını bekler
Debug.Print CDbl("2,22") '2,22 döndürür
Debug.Print CDbl("2.22") '222 döndürür
'Debug.Print CDbl(2, 22) 'hata verir, sanki iki paramter var giib alıgılar
Debug.Print CDbl(2.22) '2,22 döndürür
Biraz karışık gelmiş olabilir. Özeti şu: Val'i sanki Str fonksiyonu ile
string hale gelmiş sayısal ifadeleri sayıya çevimek için kullanmanız
gerekirken, CDbl'i kullanıcı tarafından girilen bir sayısal metni sayıya
çevirmek için kullanın.
Yuvarlama Fonksiyonları
Int(Number) ve Fix(Number): İkisi de
küsurlu sayıların küsuratını atar.
Fark şu: Int, negatif sayılarda aşağı doğru yuvarlarken, Fix sadece küsurat
atar. Ör: 3,85 için ikisi de 3 döndürürken, -3,85 için Int -4, Fix ise -3
döndürür.
Round(Number,Duyarlılık);Excel'in built-in(yerleşik) Round fonksiyonundan farklıdır. Excel fonksiyonunda negatif değer girerek
sayı 10'un katları şeklinde de yazılabilirken, VBA'de sadece pozitif rakamlar
girilebilmektedir. Round(95.458, 1) bize 95.5 değerini
verir. Ondalık olarak virgül yerine nokta karakteri yazıldığına dikkat edin.
Negatif değer girip 10'un katları şeklinde yuvarlamak ve
RoundUp/RoundDown gibi seçenekleri ele almak için WorksheetFunction'dan
faydalanabilriz.
Debug.Print Round(95.458, 1) '95,5
Debug.Print worksheetfunction.Round(95.498, -1) '100
Debug.Print worksheetfunction.RoundUp(95.498, 0) '96
Debug.Print worksheetfunction.RoundDown(95.498, 0) '95
Matematsiksel fonksiyonlar
NOT:Trigonometrik fonksiyonlar gibi MIS dünyasında kullanımı az olan veya hiç olmayan
fonksiyonlara yer verilmemişir.
Randomize ve Rnd(Number):Rasgele sayı
üretmek için kullanılırlar. Rasgele sayı üretimi bilgisayarın sistem saati
baz alınarak üretilir. Rnd ile 0-1 arasında rasgele sayı üretilir. Sayı
üretildikten sonra, teknik olarak bir sonraki rasgele sayının ne olacağı
tahmin edilebilir, bu da sonraki sayının rasgeleliğine şüphe düşürür. Bununla birlikte her Rnd işleminden önce
Randomize
fonksiyonu tek başına kullanılırsa sistemin baz alacağı değer bir nevi
resetlendiği için bir sonraki rasgele sayının tahmini imkansızlaşır ve
gerçek bir rasgele sayı üretilmiş olur. Özellikle birden fazla rasgele sayı
üretmeniz gerektiği durumlarda Rnd öncesinde Randomize kullanmanız önerilir,
diğer durumlarda tek başında Rnd iş görecektir.
Rnd, Excelin RAND fonksiyonu gibi işlemeketdir. Aşağıda örnekte 1 ile 100
arasında bir sayı üretilip x değişkenine atanmaktaır, bu da
RANDBETWEEN(1,100) gibi.
Randomize
x=CInt(Rnd*100)
'ancak 10-20 gibi daha üst seviyelerde bir rasgele rakam istenirse
x=WorksheetFunction.RandBetween(10,20)
Abs(number): Mutlak değer üretir.
Ör.
Abs(-100) 100 değerini verir.
Sayı formatlama
Sayıları formatlamak için iki fonksiyon bulunmakta.
Format ve
FormatNumber. Bunların ikisi de aslında String
modülünün bir fonksiyonudur. Ama konsept olarak sayılarla ilgili olduğu
için burada ele almayı uygun buldum.
Ben bunlardan FormatNumber yerine Format'ı kullanmayı tercih ediyorum.
Zaten FormatNumber üzerine de çok fazla online bilgi de bulunmuyor. Format
fonksiyonuyla ilgili detay bilgilere ise
buradan ulaşabilrisiniz.
Sayılarda formatlama yaparken dikkat edilecek hususlar bellidir. Binlik
ayraç, ondalık ayracı, yuvarlamalar ve gerekirse belirli miktarda fazladan 0
gösterimi.
Formatlamada iki temel karakter kullanıyoruz. 0 ve
#. Ben bunlardan en çok #'i kullanıyorum. 0'ın farkı şu:Eğer
sayının başında belirli miktar 0 olsun istenirse bu kullanılır. Neden böyle
birşey gereksin? Mesela BT ekibine bir liste hazırlıyorsunuzdur, listeyi sizden 10
haneli sayılar şeklinde(başta 0 olacak şekilde) isterler. Mesela sizin
göndereceğiniz listedeki sayılardan biri 123 ise bunu 0000000123 şeklinde
isterler. 0, aynı zamanda küsuralartarda da fazladan 0 gösterebilir. Mesela
4 haneli küsurat olsun isteniyorsa 3,18'in gösterimi 3,1800 şeklinde olur.
Gerek 0 gerek #, eğer gerekenden az miktarda kullanılmışsa
otomatikman gereken adede tamamlanır. (Aşağıda hem 0'ın hem #'in ilk
örneklerinde görüldüğü gibi). Ondalık ayraçın solunda sadece 1 adet 0/#
olmasına rağmen dört rakamın dördü de gösterilmiştir.
Aşağıdaki örneklerle anlattıklarımız pekiştirelim. Başlamadan önce "ön
bilgi" bölümünde yazan '.' ve ',' işaretlerinin kullanımına tekrar bakmanızı
öneririm.
Sub formatting()
Debug.Print Format(8315.4, "0.000") '8315,400
Debug.Print Format(8315.4, "0,000") '8.315
Debug.Print Format(8315.4, "0.0") '8315,4
Debug.Print Format(8315.4, "0,0") '8.315
Debug.Print Format(8315.4, "0000.0") '8315,4
Debug.Print Format(8315.4, "0000000.0") '0008315,4
Debug.Print vbNewLine
Debug.Print Format(8315.4, "#.###") '8315,4. 0 formatından farklı olarak takip eden 0lar görünmez.
Debug.Print Format(8315.4, "#,###") '8.315
Debug.Print Format(8315.4, "#.#") '8315,4
Debug.Print Format(8315.4, "#,#") '8.315
Debug.Print Format(8315.4, "####.#") '8315,4
Debug.Print Format(8315.4, "#######.#") '8315,4. 0 formatından farklı olarak baştaki fazla 0lar görünmez.
'nokta ve virgül beraber
Debug.Print vbNewLine
Debug.Print Format(8315.4, "0,000.00") '8.315,40
Debug.Print Format(8315.4, "#,###.##") '8.315,4
Debug.Print Format(8125648315.486, "#,###.##") '8.125.648.315,49
End Sub
